BOOKS

.:: Podaż Na Rynku Czynników Produkcji ::.

Istotną stroną rynku czynników produkcji jest również podaż. Ta strona rynku zajmuje się ilościowym dostępem czynników produkcji po różnych cenach. Ujawnia ona ograniczenia i warunki po jakich właściciele oferują dane czynniki do sprzedaży. Wpływ na taką sytuację mają cechy tych czynników, które najogólniej pozwalają je podzielić na wyczerpywalne (węgiel, ropa, gaz) i odnawialne (budynki, maszyny, drewno). Ponieważ jednak zasoby świadczące usługi jako czynniki produkcji są w całości ograniczonymi, przeto podstawowym problemem rynku czynników produkcji jest ich efektywne wykorzystanie.
Podejście takie oznacza jednocześnie, że podstawowym kryterium rozdziału zasobów jest ich efektywność, czyli zastosowanie wszędzie tam, gdzie przynoszą one największy efekt w postaci dochodu lub zysku. Właściciele czynników produkcji będąc zainteresowani maksymalizacją swego dochodu, tak będą je przemieszczali aby osiągnąć z nich największe korzyści. Informacją zaś kierunkującą przemieszczanie czynników produkcji będą ceny oferowane na rynku przez potencjalnych nabywców. Zjawisko przemieszczania czynników produkcji trwać będzie tak długo, dopóki dochody z każdej jednostki danego czynnika staną się takie same we wszystkich możliwych zastosowaniach.
Wpływ na efektywność rozdziału czynników produkcji ma również zmiana podaży tych czynników. Uwidacznia to wyraźnie krzywa podaży, która zgodnie z teorią podaży ma nachylenie dodatnie. Wskazuje ona, że podaż czynników wzrasta przy wzroście ceny i maleje przy jej spadku. Uwidacznia ona również, że w przypadku wolnych cen czynników produkcji, ceny te i ilości czynników produkcji zmierzają do punktu, w którym żądane ilości są równe dostarczanym i jednocześnie dostarczają jednakowych wynagrodzeń pieniężnych. W praktyce jednak, punkt ten ulega pewnemu przesunięciu, gdyż właściciele biorą pod uwagę nie tylko zmianę ceny i ilości czynników produkcji, ale również i inne elementy, takie jak: ryzyko, wygodę, ocenę otoczenia itp. Oznacza to, że przy wyborze zastosowania danych czynników produkcji trzeba brać pod uwagę nie tylko korzyści pieniężne ale również korzyści niepieniężne, a więc uwzględniać łączną sumę tych korzyści. Przeświadczenie to legło u podstaw hipotezy równych korzyści mówiącej, że właściciele czynników produkcji będą wybierali takie ich zastosowanie (użycie) które przynosi dla nich największą korzyść netto (obejmującą zarówno korzyści pieniężne jak i niepieniężne).

Określenie korzyści netto napotyka jednak na przeszkodę którą są trudności w wycenie niepieniężnych korzyści. Stąd też zakłada się, że różnice niepieniężne między dwoma zastosowaniami czynnika będą stałe lub będą zmieniać się powoli, co pozwala z kolei przewidywać, że zmiany pieniężnych korzyści będą rozszerzały lub zawężały lukę pomiędzy nimi a korzyściami niepieniężnymi i powodowały, że zasoby będą przepływały w odpowiedzi na zmianę. Znaczenie korzyści niepieniężnych jest dość zróżnicowane w odniesieniu do podstawowych grup czynników produkcji. Są one bardziej znaczące dla czynnika pracy niż dla innych czynników.

Istotną role dla podażowej strony rynku czynników produkcji odgrywa mobilność tych czynników, czyli możliwość przenoszenia ich do innych zastosowań. Za bardzo mobilny jest uważany ten czynnik produkcji, który łatwo przemieszcza się między różnymi zastosowaniami w odpowiedzi ma małe zmiany bodźców. W tej sytuacji podaż czynnika produkcji będzie bardzo elastyczna, gdyż mała zmiana bodźca (ceny) powoduje duży jego przepływ. Niemobilnym jest natomiast ten czynnik produkcji, który trudno przemieszcza się między różnymi zastosowaniami nawet w odpowiedzi na dużą zmianę bodźca. W tej sytuacji podaż czynnika produkcji będzie nieelastyczna i nawet duża zmiana bodźca spowoduje mały jego przepływ.
Patrząc na podstawowe grupy czynników produkcji z punktu widzenia kryterium mobilności i niemobilności zauważyć trzeba znaczne ich zróżnicowanie pod tym względem. Praca jest fizycznie mobilna, chociaż kwalifikacyjnie zdecydowanie mniej, bowiem wymaga więcej czasu na odpowiednią reakcję. Jeśli chodzi o ziemię to mobilna jest ekonomicznie, a niemobilna fizycznie. Natomiast jeśli chodzi o kapitał to część jego jest mobilna, a część zdecydowanie niemobilna.
W związku z tym uznać można, że rynek czynników produkcji w sumie – pomijając rynek pracy – nie jest tak skomplikowany. Celem konsumenta jest otrzymanie możliwie największego dochodu z posiadanych zasobów. Oznacza to, że właściciel zasobów jest skłonny zaakceptować każdy, dodatni dochód netto z wynajęcia swoich zasobów, gdyż w przeciwnym wypadku zasób byłby niewykorzystany. Wówczas / w krótkim okresie czasu/ podaż zasobów kapitałowych i naturalnych jest doskonale sztywna i przyjmuje postać linii pionowej. Sztywność podaży oznacza, ze cena czynników kapitałowych i naturalnych zależy wyłącznie od kształtowania się na nie popytu rynkowego.