.:: Podstawy Polityki ::.
Ekonomia w pewnej fazie swego rozwoju wkraczając w sferę ważnych problemów społeczno-gospodarczych, objaśniając w wyrafinowany sposób rzeczywistość gospodarczą, stała się także użyteczną dla praktyki różnych podmiotów gospodarczych od skali mikro po skalę makro. Użyteczność ta ujawniła się przede wszystkim w istocie i formule polityki gospodarczej nazywanej także polityką ekonomiczną.
Pojęcie to jest pochodnym terminu polityka (z j. greckiego “politike”) oznaczającego sztukę rządzenia państwem. Współcześnie bywa on rozumiany różnie. W węższym znaczeniu oznacza całokształt działalności państwowej w kształtowaniu stosunków wewnętrznych w państwie oraz jego stosunków z zagranicą. W szerszym znaczeniu obejmuje on wszelką działalność zmierzającą do wpływania na sprawy publiczne, bez względu na to, kto ją prowadzi. Jeśli w pierwszym znaczeniu podmiotem polityki jest tylko władza państwowa,to w drugim znaczeniu obok niej także każda organizacja, grupa społeczna czy nawet osoba, kiedy podejmuje działania mające wywrzeć zamierzony wpływ na tok spraw publicznych.
W rzeczywistości pojęcie “polityka” funkcjonuje zazwyczaj uzupełnione o odpowiednio dobrany przymiotnik, określający przedmiot, czyli rodzaj spraw, których interesująca nas działalność dotyczy. W przypadku podejmowanych rozważań jest on także ściśle związany z realizowaną przez państwo funkcją gospodarczą.
Politykę gospodarczą (zamiennie określaną także jako ekonomiczna) traktować trzeba także jako część składową polityki bezpieczeństwa państwa, dostrzeganą zarówno jako naukę jak i jako praktyczną działalność państwa w tym obszarze. Podejście to jest uzasadnione widzeniem każdej polityki (ekonomicznej, rolnej, zagranicznej, i innych) jako wiedzy (nauki) i jako sztuki (praktyki). Podejście to upoważnia z kolei do spójnych – teoretycznych i praktycznych – analiz założeń polityki gospodarczej państwa, jej stanu obecnego i przyszłego (perspektywicznego) przy uwzględnieniu jej wszystkich wymiarów, oraz uwarunkowań realizacyjnych.
Tak rozumiana polityka gospodarcza państwa ujawnia wyraźnie dwoistość. Jej rozbiór z punktu widzenia szerokich kryteriów interdyscyplinarnych pozwala na rozróżnienie w niej sfery realnej i sfery regulacyjnej. Wynika to z faktu, iż obszary jej zainteresowania nie są systemami jednowymiarowymi. W sferze regulacyjnej dostrzec trzeba także jej wymiar statyczny i funkcjonalny. W ślad za tym można również mówić o polityce gospodarczej w wymiarze statycznym i funkcjonalnym.
Z jednej strony politykę gospodarczą dostrzegać trzeba bowiem poprzez cele, zadania, zakres, funkcje, metody i narzędzia realizacji, oraz strukturę przedmiotową i płaszczyzny występowania. Przybiera ona wówczas charakter systemu statycznego, będącego jednocześnie systemem analitycznym polityki gospodarczej państwa. Z drugiej strony natomiast politykę gospodarczą dostrzegać trzeba jako system funkcjonalny (procesowy), którego poszczególnymi elementami są fazy polityki gospodarczej, takie jak:
a) preparacyjna, na którą składa się diagnoza początkowej sytuacji całego układu gospodarczego i prognoza przyszłych, bliższych i dalszych warunków zewnętrznych względem tego układu;
b) planowania i programowania, w którym chodzi o warianty programów globalnych i dziedzinowych, oraz
c) realizacji i oceny osiąganych rezultatów ekonomiczno-obronnych i ogólnospołecznych.
Wszystkie te elementy jak i związki pomiędzy nimi tworzą strukturę funkcjonalną polityki gospodarczej państwa.
Sfery i wymiary polityki gospodarczo-obronnej
Konkretyzując istotę polityki gospodarczej podkreślić trzeba jej ścisłe związki z systemem gospodarczym państwa oraz z koncepcjami gospodarczymi rządu (i partii politycznych go tworzących). One to bowiem w rzeczywistości narzuca rozumienie jej istoty. Jej bliższe określenie wymaga jednak wpierw spojrzenia na nią z metodologicznego punktu widzenia. Dlatego też, celowym wydaje się następujący tok dociekań:
po pierwsze, przedstawienie istoty polityki gospodarczej z wyraźnym akcentem na kwestie celów, zadań, metod i narzędzi realizacji, oraz
po drugie, przedstawienie podstawowych problemów polityki gospodarczej.
Przyjęcie takiego toku dociekań nie oznacza jednak, że ekonomia spełni wszystkie oczekiwania formułowane wobec niej ze strony rzeczywistości gospodarczej. Jej rola sprowadza się najczęściej do oszacowania ekonomicznych zasadności określonych polityk. To zaś wymaga określenia: skutków danej polityki, poprzez rozpoznanie jej wpływu na odpowiednie wielkości ekonomiczne, na sytuację poszczególnych grup społecznych i wskazaniu odpowiedzi kto korzysta i kto traci?
wielkości wyników – o ile i co się zmieni ? osądu wyników – czy są one pożądane czy nie, czy korzyści przewyższają ujemne konsekwencje które ona wywołuje.
Czytaj Więcej… »
Kategoria: Polityka Gospodarcza