BOOKS

.:: Poglądy Makroekonomiczne ::.

Poglądy poszczególnych nurtów ekonomicznych na temat głównych kwestii makroekonomicznych ujawniają poważne zróżnicowanie. Stopień zróżnicowania jest tak daleki, że prowadzi do znacznie odbiegających od siebie wniosków. Dowodzi tego bardzo wyraźnie analiza i ocena podstawowych nurtów makroekonomicznych dokonana według kryterium sposobu podejścia do trzech zasadniczych problemów, to jest szybkości z jaką rynek osiąga równowagę, sposobu kształtowania się oczekiwań oraz względności wagi przywiązywania się do problematyki długo i krótkookresowej.
Poczynione pod tym kątem porównania wskazują, że przyjęte kryteria są wystarczające w zrozumieniu poglądów głównych szkół makroekonomicznych. Ujawniły one również, że mimo dużej zgodności ekonomistów w wielu kwestiach, istnieją pomiędzy nimi także istotne różnice. W sferze ekonomii pozytywnej dotyczą one przede wszystkim sposobu urządzania świata, bowiem recepty je formułujące oparte są na wyłącznie na różnym wartościowaniu spraw. Natomiast w sferze ekonomii normatywnej różnice dotyczą zaleceń dla polityki gospodarczej i wynikają z odmienności ocen rzeczywistości gospodarczej.
Porównania ujawniły również potrzebę konieczności konfrontowania teorii ekonomicznych z faktami. Zauważalnymi bowiem stają się w wielu przypadkach sytuacje rodzące brak ostatecznych odpowiedzi.

Zestawienie porównawcze rywalizujących ze sobą poglądów
źródło : D.Begg, S.Fischer, R.Dornbusch, Ekonomia tom 2, PWE, Warszawa, s. 376

Makroekonomię od mikroekonomii różni wiele, zdecydowanie więcej niżby sugerował to przedrostek makro- i mikro-. Cechami różnicującymi jest przede wszystkim: różna skala zainteresowań, to jest różnice pomiędzy problemami ekonomicznymi w dużej skali a problemami ekonomii w skali małej; różny cel analizy, oraz różne podejścia badawcze w analizie operacyjnej, charakteryzujące się skrajnością skali szczegółowości dociekań oraz uwzględnienia skali związków badanych obiektów i procesów.
Istotą makroekonomii jest traktowanie jej jako uproszczonego modelu, co pozwala wyodrębnić kluczowe elementy problemu i myśleć o nich w sposób uporządkowany sposób. Nie jest ona jednak sumą wycinkowych analiz mikroekonomicznych dotyczących każdego poszczególnego rynku, bowiem sformułowany w ten sposób model byłby tak nieporęczny i skomplikowany, że trudno byłoby uchwycić wszystkie zjawiska ekonomiczne w ruchu. Zajmuje się ona głównie powiązaniami między różnymi częściami gospodarki, opierając się przy czynionych analizach operacyjnych, uproszczeniami poszczególnych elementów konstrukcyjnych – tak, aby móc wyjaśnić jak pasują one do siebie i w jaki sposób wzajemnie na siebie wpływają. Makroekonomia bada szerokie agregaty gospodarcze, bowiem zajmuje się badaniem sposobu działania gospodarki jako całości.
Makroekonomia jest badaniem gospodarki narodowej jako całości lub też badaniem jej znaczących części. Odnosi się ona do ogólnego obrazu gospodarki narodowej, a nie do szczegółów działalności gospodarczej danego kraju. Jest ona nauką o gospodarce jako całości, zajmującą się nie jej szczegółami lecz ogólnym obrazem. Jako taka : obserwuje ona całość zakupu dóbr i usług dokonywanych przez konsumentów; ocenia ilość pieniędzy wydanych przez wszystkich producentów na budowę nowych zakładów i ich wyposażenia; śledzi ogólny poziom cen lub średnią wszystkich cen, oraz bada dochody wszystkich zatrudnionych i globalną liczbę wszystkich zatrudnionych w gospodarce.
Te obszary zainteresowań makroekonomii wskazują, iż odnosi się ona do trzech podstawowych zagadnień badania krajowej produkcji, bezrobocia oraz inflacji.
Rzeczywistość gospodarki rynkowej w wymiarze praktyki makroekonomicznej ujawnia się jako splot różnorodnych związków między: produkcją dóbr i świadczeniem usług, podziałem i transferem wytworzonych dochodów; wydatkami na konsumpcję i inwestycje; wpływem zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwojowych. Złożoność tych wszystkich problemów, powoduje, iż obraz realnych współzależności makrogospodarczych jest trudny do określenia.
Istota podstawowych problemów i współzależności praktyki makroekonomicznej dostrzegana jest w modelu systemu makroekonomicznego, zakładającego istnienie czynników sterujących – nazywanych także zmiennymi sterującymi, pobudzającymi zagregowaną podaż i zagregowany popyt; bloku wzajemnego oddziaływania agregatowego popytu i agregatowej podaży; oraz wyników tego oddziaływania nazywanych także zmiennymi pochodnymi.
Polityka makroekonomiczna – to oddziaływanie rządu na zachowania się gospodarki jako całości, za pośrednictwem całej gamy narzędzi polityki gospodarczej. Rząd nakłada więc podatki, zleca zamówienia, wpływa na wielkość podaży pieniądza, stopę procentową i kurs walutowy oraz wyznacza zadania w dziedzinie produkcji i zakres cen w gałęziach znacjonalizowanych. Ocena tak realizowanej polityki makroekonomicznej wymaga rozróżnienia kwestii sposobu funkcjonowania gospodarki i zagadnień o charakterze normatywnym które odnoszą się do preferencji lub sadów wartościujących.
Polityka makroekonomiczna – to polityka gospodarcza prowadzona w makroskali, której nadrzędnym zadaniem jest poprawa bytu większości lub całej ludności kraju, poprzez dążenie do realizacji celów co do których osiągnięto pewna ogólną zgodę przy wykorzystaniu dostępnych środków polityki gospodarczej. Wymaga to poniesienia także określonych kosztów, wiążących się z poświęceniem pewnych wolności indywidualnych. Oznacza to, iż rozważając jakikolwiek problem makroekonomiczny, trzeba postawić sobie pytania: jak poważny jest dany problem w jaki sposób można przyczynić się do jego rozwiązania oraz jakim kosztem ten problem rozwiązać ?
Polityka makroekonomicznej pozwala wyróżnić w jej obszarze następujące jej rodzaje: politykę fiskalną (nazywaną niekiedy polityką budżetową), politykę monetarną (pieniężną).
Ważną sprawą przy dociekaniach w kwestii teorii i praktyki makroekonomii jest umiejscowienie tej problematyki w poszczególnych nurtach współczesnej myśli ekonomicznej. Odpowiedź na te pytanie nie jest łatwym, bowiem ekonomiści różnią się istotnie w kwestiach rozwiązywania współczesnych problemów makroekonomicznych. Analizując dorobek współczesnej myśli ekonomicznej wskazać trzeba takie szkoły jak: klasyczna, keynesowska, monetarystyczna, ekonomii podaży oraz racjonalnych oczekiwań. Teorie reprezentowane przez te szkoły obok wspólnych elementów mają wiele istotnych różnic. Polegają one przede wszystkim na przywiązywaniu różnej wagi do podstawowych sił ekonomicznych. Poglądy poszczególnych nurtów ekonomicznych na temat głównych kwestii makroekonomicznych ujawniają poważne zróżnicowanie. Stopień zróżnicowania jest tak daleki, że prowadzi niekiedy do znacznie odbiegających od siebie wniosków.