BOOKS

.:: Produkt Krajowy Brutto ::.

Produkt krajowy brutto – PKB (z ang. gross demesic product – GDP) to miernik produkcji wytworzone przez czynniki wytwórcze (produkcji) zlokalizowane na terenie danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem. Mierzy więc on wartość produkcji wytworzonej w danym kraju, a więc jest także miarą całkowitych dochodów gospodarstw domowych w danym kraju.
PKB określany jest w znacznym stopniu przez kategorię wartości dodanej oraz ściśle z nią związanym pojęciem dóbr finalnych i dóbr pośrednich.
Przez wartość dodaną rozumie się przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji. Oblicza się ją przez odjęcie od wartości dóbr wyprodukowanych w danym przedsiębiorstwie sumy kosztów rzeczowych nakładów czynników produkcji zużytych do produkcji tych dóbr.
Dobrami finalnymi są dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika. Stanowią je albo dobra konsumpcyjne zakupione przez gospodarstwa domowe, albo dobra kapitałowe (inwestycyjne) – nabywane przez gospodarstwa domowe. Dobrami pośrednimi są zaś dobra częściowo przetworzone, które stanowią nakład w procesie produkcji w innych przedsiębiorstwach, gdzie są one zużywane.
PKB można mierzyć dwojako w cenach rynkowych uwzględniających podatki pośrednie nakładane na dobra i usługi. Wówczas jest miarą produkcji krajowej łącznie z podatkami pośrednimi na dobra i usługi. Zapisuje się go wówczas formułą:
gdzie:

C – konsumpcja

I – inwestycje

G – wydatki państwowe

W cenach czynników wytwórczych to jest w cenach uzyskiwanych przez producentów, już po zapłaceniu przez niego podatków pośrednich. Wówczas jest o miarą produkcji krajowej z pominięciem podatków pośrednich. Zapisuje się go wówczas formułą:
PKBcr jest większy od PKBcczp o wielkość podatków pośrednich (pomniejszonych o sumę ewentualnych subsydiów do dóbr i usług).
PKBcczp może być prezentowany w oparciu o zastosowanie trzech różnych mierników, ujmujących go od strony produkcji, wydatków i dochodów, dając zawsze identyczne wyniki.